Thứ Sáu, 16 tháng 12, 2016

Kỷ niệm 110 năm ngày sinh danh họa Tô Ngọc Vân - Phương Lan| baotintuc.vn

Kỷ niệm 110 năm ngày sinh danh họa Tô Ngọc Vân

Kỷ niệm 110 năm ngày sinh
danh họa Tô Ngọc Vân

Phương Lan

Ngày 14/12/2016, tại Hà Nội, Hội Mỹ thuật Việt Nam tổ chức Lễ kỷ niệm 110 năm ngày sinh họa sĩ Tô Ngọc Vân (15/12/1906 – 15/12/2016), một trong những danh họa hàng đầu của nền Mỹ thuật Việt Nam hiện đại.

Họa sĩ Tô Ngọc Vân được xếp thứ 2 trong “bộ tứ hội họa” nổi tiếng của Việt Nam: “Nhất Trí, nhì Vân, tam Lân, tứ Cẩn”, gồm Nguyễn Gia Trí, Tô Ngọc Vân, Nguyễn Tường Lân và Trần Văn Cẩn. Đây là những danh họa không chỉ có thành tựu lớn trong sáng tạo nghệ thuật, mà còn là những nhân vật tiên phong của nền hội họa Việt Nam, khi đó còn rất non trẻ.
GS.TSKH Tô Ngọc Thanh, con trai họa sĩ Tô Ngọc Vân phát biểu tại Lễ kỷ niệm.


Họa sĩ Tô Ngọc Vân sinh ra và lớn lên tại Hà Nội. Ông tốt nghiệp khóa II Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, năm 1931. Ngay từ khi còn là sinh viên (năm 1930), ông đã có 3 tác phẩm sơn dầu “Ánh mặt trời”, “Bụi chuối ngoài nắng” và “Trời dịu”, trưng bày tại triển lãm mỹ thuật đầu tiên ở Sài Gòn, cùng với các tác phẩm của sinh viên khóa I đã ra trường. Đến năm 1931, 1932, ông đã gửi tranh tham gia triển lãm mỹ thuật tại Paris, được tặng Huy chương Vàng và Bằng danh dự. Năm 1932, ông được bầu là hội viên Hội Họa sĩ Pháp.

Tháng 5/1935, ông tham gia Hội An Nam khuyến khích Nghệ thuật và Kỹ nghệ (SADEAI), do họa sĩ Vitor Tacdieu làm Hội trưởng và Tô Ngọc Vân làm Tổng thư ký. Năm 1939-1945, ông làm giáo sư Hội họa Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Vừa giảng dạy, ông vừa sáng tác nhiều bức tranh sơn dầu nổi tiếng, như “Thiếu nữ bên hoa huệ” – 1943, “Buổi trưa” – 1943, “Thiếu nữ bên hoa sen” – 1944, “Thiếu nữ nằm bên hoa sen”, “Thiếu nữ ngồi”, “Thiếu nữ tựa kỷ”… cùng các bức tranh thiếu nữ khác bằng chất liệu bút sắt, bút chì, mực nho, màu nước, các bức vẽ về Xứ Đoài, Mông Phụ, Ba Vì, Hà Tây…

Tác phẩm "Hai thiếu nữ và em bé" của họa sĩ Tô Ngọc Vân, được Nhà nước công nhận là Bảo vật quốc gia.



Năm 1945, Cách mạng tháng Tám thành công, họa sĩ Tô Ngọc Vân được Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trao trách nhiệm lập lại trường Cao đẳng Mỹ thuật Việt Nam (khai giảng ngày 15/11/1945) tại phố Lò Đúc, Hà Nội.

Thực hiện lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngày 19/12/1946, họa sĩ Tô Ngọc Vân cùng nhiều văn nghệ sĩ lên Chiến khu Việt Bắc. Từ năm 1949-1954, ông sáng tác nhiều bức tranh sơn mài; loạt tranh ký họa về Tây Bắc bằng màu nước, chì; loạt ký họa về nông dân trong cải cách ruộng đất năm 1953 bằng màu nước; loạt ký họa về bộ đội bằng chất liệu chì, màu nước và sơn dầu…

Thời kỳ ở Việt Bắc, ông được cử làm Trưởng đoàn Văn hóa Kháng chiến Việt Bắc, Giám đốc Xưởng họa kháng chiến và cuối năm 1949, được giao làm Hiệu trưởng Trường Mỹ thuật Việt Nam. Lớp sinh viên khóa kháng chiến với 22 người được sự dạy dỗ trực tiếp của Tô Ngọc Vân và các họa sĩ tài danh khác, đã trở thành những họa sĩ tên tuổi của nền mỹ thuật Việt Nam hiện đại.

Năm 1954, sau chiến thắng Điện Biên Phủ, Tô Ngọc Vân lên đường ra mặt trận. Ngày 17/6/1954, ông hy sinh tại đèo Lũng Lô. Chiếc cặp vẽ mà ông đem theo mình đi chiến dịch có nhiều ký họa dọc đường, trong đó có bức ký họa chì “Đèo Lũng Lô”, được vẽ ngày 15/6/1954, có thể là bức tranh cuối cùng trong cuộc đời ông.

Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, họa sĩ Trần Khánh Chương, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam chia sẻ, họa sĩ Tô Ngọc Vân là người tài hoa, trung thực, thẳng thắng, giản dị và dễ mến, có niềm đam mê sáng tạo và khám phá vươn tới cái đẹp đích thực của hội họa. Cả cuộc đời của ông đã dành cho hội họa, và hội họa của ông đã đưa ông trở thành danh họa của nền mỹ thuật Việt Nam hiện đại, với những tác phẩm sơn dầu, lụa, sơn mài… Ông cũng là một trong những họa sĩ đầu tiên tiếp thu nghệ thuật phương Tây một cách sáng tạo, có kế thừa truyền thống dân tộc, để lại nhiều tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao.

Họa sĩ Tô Ngọc Vân cùng với họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung là những người đầu tiên đặt nền móng cho ngành Lý luận Phê bình Mỹ thuật ở Việt Nam. Ông đã viết nhiều bài báo về mỹ thuật có giá trị đăng trên báo Ngày Nay, Thanh Nghị, Trung Bắc Chủ Nhật nhằm phổ cập, quảng bá, hướng dẫn và phê bình về mỹ thuật. Tô Ngọc Vân cũng là một nhà giáo mỹ thuật xuất sắc, tham gia giảng dạy tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, góp phần đào tạo nhiều họa sĩ tài danh, thuộc thế hệ đầu của nền mỹ thuật Việt Nam.

Với những đóng góp lớn lao cho nền Mỹ thuật Việt Nam, họa sĩ Tô Ngọc Vân đã được Đảng và Nhà nước nhiều danh hiệu cao quý. Năm 1996, ông được Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật (đợt I) cho các tác phẩm “Bác Hồ làm việc tại Bắc Bộ Phủ” – sơn dầu; “Hồ Chí Minh làm việc” – khắc gỗ; “Bộ đội nghỉ chân trên đồi” – sơn mài; “Xưởng quân giới” – sơn dầu; “Bộ tranh ký họa về nông dân cải cách ruộng đất”; “Bừa trên đồi” – bột màu; “Bộ tranh ký họa về bộ đội trong chiến dịch Điện Biên Phủ”. Năm 2013, tác phẩm “Hai thiếu nữ và em bé” trong sưu tập của họa sĩ Tô Ngọc Vân đã được Nhà nước công nhận là Bảo vật quốc gia.

Phương Lan

Nguồn: Kỷ niệm 110 năm ngày sinh danh họa Tô Ngọc Vân | baotintuc.vn - Sự kiện, Thứ Tư, 14/12/2016 19:39, Phương Lan

0 comments:

Lễ kỷ niệm 110 năm ngày sinh danh họa Tô Ngọc Vân - Hànộimới

Kỷ niệm 110 năm ngày sinh danh họa Tô Ngọc Vân

Lễ kỷ niệm 110 năm ngày sinh
danh họa Tô Ngọc Vân

T.Minh

(HNMO)- Ngày 14/12, tại Hà Nội, Hội Mỹ thuật Việt Nam đã trang trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 110 năm ngày sinh họa sĩ Tô Ngọc Vân (15/12/1906 – 15/12/2016), một trong bốn danh họa hàng đầu của nền Mỹ thuật Việt Nam hiện đại, Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật.
Danh họa Tô Ngọc Vân


Họa sĩ Tô Ngọc Vân sinh ngày 15/12/1906 tại Hà Nội, quê gốc làng Xuân Cầu, huyện Vân Giang, tỉnh Hưng Yên. Tô Ngọc Vân được đánh giá là người có công đầu tiên trong việc sử dụng chất liệu sơn dầu ở Việt Nam. Ông còn được xem là một trong những họa sĩ lớn của hội họa Việt Nam, nằm trong “bộ tứ” nhất Trí, nhì Vân, tam Lân, tứ Cẩn (Nguyễn Gia Trí, Tô Ngọc Vân, Nguyễn Tường Lân, Trần Văn Cẩn). Ngay từ những năm học trong trường Mỹ thuật, ông đã sớm nghiên cứu kỹ lưỡng kỹ thuật sử dụng chất liệu sơn dầu. Ông đã viết những dòng tự sự …ngay từ lúc đi học đã mơ xây dựng một nền hội họa Việt Nam có tính chất dân tộc, phản ứng lại sự lan tràn của hội họa Pháp lan sang và để giành một địa vị mỹ thuật trọng yếu cho dân tộc trên thế giới…. Thông qua mỹ thuật, ông đã cố gắng diễn tả được vẻ đẹp duyên dáng người Việt Nam đương thời mà tiêu biểu là chân dung thiếu nữ.

Họa sĩ Tô Ngọc Vân là một nghệ sĩ bậc thầy, uyên bác về học thuật. Ông cùng với họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung là những người đầu tiên đặt nền móng cho ngành Lý luận Phê bình Mỹ thuật ở Việt Nam. Cùng với những sáng tác, ông cũng viết nhiều bài báo về mỹ thuật có giá trị đăng trên báo Ngày Nay, Thanh Nghị, Trung Bắc Chủ nhật nhằm phổ cập, quảng bá, hướng dẫn và phê bình về mỹ thuật. Cùng với đó, họa sĩ Tô Ngọc Vân còn là một nhà giáo Mỹ thuật xuất sắc. Ông tham gia giảng dạy tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, góp phần đào tạo nhiều họa sĩ tài danh thuộc thế hệ đầu của nền Mỹ thuật Việt Nam. Ông cũng là người hai lần được giao nhiệm vụ làm hiệu trưởng xây dựng Trường Mỹ thuật, đó là trường Cao đẳng Mỹ thuật Việt Nam ngay sau cách mạng thành công cuối năm 1945 và Trường Mỹ thuật Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp năm 1949.

Tô Ngọc Vân cũng là một trong số rất ít hoạ sĩ Việt Nam đã sớm vẽ tem ngay từ thời Pháp thuộc. Mẫu tem Apsara được ông thiết kế từ nguồn tư liệu của những chuyến đi vẽ, sáng tác ở khu đền Angkor Wat, Angkor Thom của Campuchia. Hình tượng chính của con tem là tiên nữ Apsara, một trong hàng ngàn tượng vũ nữ điêu khắc nổi trên những vách đền đài của nền văn hoá cổ Khmer. Tem Apsara của hoạ sĩ Tô Ngọc Vân là mẫu tem thứ 23 của Bưu điện Đông Dương kể từ khi Pháp phát hành tem thư ở Việt Nam. Và cũng là tem duy nhất ông góp vào nền nghệ thuật tem thư ở Việt Nam. Họa sĩ Tô Ngọc Vân mất ngày 17- 6 -1954 tại Km 41, Ba Khe, bên kia Đèo Lũng Lô, do bom của máy bay Pháp, gần sát chiến trường Điện Biên Phủ. Ông được truy tặng danh hiệu Liệt sĩ và phần mộ hiện an táng tại Nghĩa trang Mai Dịch.

Tác phẩm "Hai thiếu nữ và em bé" được xếp hạng Bảo vật quốc gia.



Đánh giá về các tác phẩm của danh họa Tô Ngọc Vân, nhà phê bình mỹ thuật Lê Quốc Bảo cho biết: “Lịch sử mỹ thuật thế giới và Việt Nam đã khẳng định đề tài phụ nữ, nhất là thiếu nữ, những giai nhân của dân tộc và thời đại đã sớm trở thành một trang sử mỹ thuật đẹp. Trong đó, các tác phẩm sơn dầu đầu tiên của họa sĩ Tô Ngọc Vân như: Thiếu nữ bên hoa huệ, Hai thiếu nữ và em bé, Buổi trưa, Thiếu nữ và hoa sen… của ông đã đi vào lịch sử mỹ thuật Việt Nam, được sáng tác theo tuyên ngôn về nghệ thuật của ông. Đó là, hội họa là gỡ cái đẹp trong cử chỉ đẹp nhất, tươi nhất, có ý nghĩa nhất làm tươi cuộc đời”. Cũng theo nhà phê bình mỹ thuật Lê Quốc Bảo tranh sơn dầu của Tô Ngọc Vân và các họa sĩ cùng thế hệ sớm định hình một phong cách sơn dầu đậm bản sắc dân tộc và thời đại. Biết tiếp thu tinh hoa khoa học sơn dầu Châu Âu, vẽ theo quan niệm tạo hình truyền thống phương Đông Việt Nam. Có ảnh hưởng đến phong cách sơn dầu của các thế hệ họa sĩ hậu sinh. Đáng trân trọng hơn, khi đến với cách mạng và khi đi vào kháng chiến, được sống, chiến đấu cùng công – nông – binh, cuộc sống mới, con người mới đã đi vào tranh ông như cuộc đời mình vậy.

Các tác phẩm trực họa, ký họa theo bước chân các chiến sĩ đi khắp các nẻo đường chiến dịch như Nghỉ chân bên đổi, Hai chiến sĩ, Lão du kích. “Các tác phẩm của ông trong giai đoạn này khẳng định một phong cách nghệ thuật hiện thực cách mạng. Khác hẳn với phong cách hiện thực mộng mơ, hiện thực giàu chất thơ trước cách mạng. Tất cả đều xuất phát từ cái gốc tươi cuộc đời” nhà phê bình mỹ thuật Lê Quốc Bảo cho hay.

Với những đóng góp lớn lao cho nền Mỹ thuật Việt Nam, họa sĩ Tô Ngọc Vân đã được Đảng và Nhà nước tặng Huân chương Độc lập hạng Nhất; Huân chương Kháng chiến hạng Nhì; được Bác Hồ gửi thư khen và tặng áo; Huy chương Vì sự nghiệp Văn họa Nghệ thuật Việt Nam; Huy chương Vì sự nghiệp Mỹ thuật Việt Nam… Năm 1996, ông được Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật (đợt I) cho các tác phẩm “Bác Hồ làm việc tại Bắc Bộ Phủ” – sơn dầu; “Hồ Chí Minh làm việc” – khắc gỗ; “Bộ đội nghỉ chân trên đồi” – sơn mài; “Xưởng quân giới” – sơn dầu; “Bộ tranh ký họa về nông dân cải cách ruộng đất”; “Bừa trên đồi” – bột màu; “Bộ tranh ký họa về bộ đội trong chiến dịch Điện Biên Phủ”.

Có thể thấy, là một trong 8 họa sĩ hàng đầu của Việt Nam được vinh dự nhận giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I; với 48 năm tuổi đời, 28 năm tuổi nghề, họa sĩ Tô Ngọc Vân đã đóng góp công sức rất lớn cho nền mỹ thuật Việt Nam trên nhiều phương diện. Bộ sưu tập 62 tác phẩm có mặt tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam không phải là con số lớn trong toàn bộ những sáng tác của ông, nhưng bộ sưu tập đã có được một số tác phẩm giá trị thuộc vào hàng kho báu của nghệ thuật hội họa Việt Nam. Năm 2013 tác phẩm: "Hai thiếu nữ và em bé" trong bộ sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam đã được xếp hạng Bảo vật quốc gia chính là niềm vinh dự và tự hào dành cho người nghệ sĩ.
T.Minh

Nguồn: Báo Hànộimới - VĂN HÓA | 16:22 Thứ Tư ngày 14/12/2016

0 comments:

Kỷ niệm 110 năm ngày sinh danh họa Tô Ngọc Vân

Kỷ niệm 110 năm ngày sinh danh họa Tô Ngọc Vân


Sáng ngày 14/12, tại Hà Nội, Hội Mỹ thuật Việt Nam đã trang trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 110 năm ngày sinh họa sĩ Tô Ngọc Vân (15/12/1906 – 15/12/2016), một trong những danh họa hàng đầu của nền Mỹ thuật Việt Nam hiện đại.


http://cpv.org.vn/DATA/0/2016/12/img_20161214_092448-13_28_12_305.jpg Họa sĩ Trần Khánh Chương phát biểu tại Lễ kỷ niệm. (Ảnh: VH)
Theo họa sĩ Trần Khánh Chương, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, họa sĩ Tô Ngọc Vân là con người tài hoa, có nếp sống thẳng thắn, trung thực, giản dị và dễ mến; có niềm đam mê sáng tạo và khám phá vươn tới cái đẹp đích thực của hội họa. Cả cuộc đời ông đã dành cho hội họa và hội họa đã đưa ông trở thành một danh họa của nền Mỹ thuật Việt Nam hiện đại với những tác phẩm sơn dầu, lụa, sơn mài...

Ngoài ra, họa sĩ Tô Ngọc Vân còn là một nhà giáo mỹ thuật xuất sắc. Ông tham gia giảng dạy tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, góp phần đào tạo nhiều họa sĩ tài danh thuộc thế hệ đầu của nền Mỹ thuật Việt Nam.

Ông cũng là người hai lần được giao nhiệm vụ làm hiệu trưởng xây dựng Trường Mỹ thuật, đó là trường Cao đẳng Mỹ thuật Việt Nam ngay sau cách mạng thành công cuối năm 1945 và Trường Mỹ thuật Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp năm 1949.

Để tưởng nhớ họa sĩ Tô Ngọc Vân, ngay sau ngày hòa bình lập lại, Trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội đã lấy tên ông để đặt cho khóa học đầu tiên khi nhà trường tiếp tục khai giảng khóa học mới. Ông đã có công đào tạo lớp họa sĩ trẻ kế cận và được học trò tin yêu, mến phục như một bậc thầy tài giỏi và mẫu mực.

Tác phẩm "Hai thiếu nữ và em bé" được xếp hạng Bảo vật quốc gia năm 2013

Bên cạnh đó, ông còn là một nghệ sĩ bậc thầy, uyên bác về học thuật. Ông và họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung là những người đầu tiên đặt nền móng cho ngành Lý luận phê bình Mỹ thuật ở Việt Nam.

Các tác phẩm sơn dầu đầu tiên của họa sĩ Tô Ngọc Vân như: “Thiếu nữ bên hoa huệ”, “Hai thiếu nữ và em bé”, “Buổi trưa”, “Thiếu nữ và hoa sen”… đã đi vào lịch sử mỹ thuật Việt Nam, được sáng tác theo tuyên ngôn về nghệ thuật của ông. Là một trong 8 họa sĩ hàng đầu của Việt Nam được vinh dự nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I, với 48 năm tuổi đời, 28 năm tuổi nghề, họa sĩ Tô Ngọc Vân đã đóng góp công sức rất lớn cho nền mỹ thuật Việt Nam trên nhiều phương diện.

62 tác phẩm có mặt tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam không phải là con số lớn trong toàn bộ những sáng tác của ông, nhưng sưu tập đã có được một số tác phẩm giá trị thuộc vào hàng kho báu của nghệ thuật hội họa Việt Nam. Năm 2013, tác phẩm “Hai thiếu nữ và em bé” trong sưu tập đã được xếp hạng Bảo vật quốc gia chính là niềm vinh dự và tự hào dành cho người nghệ sĩ.

Tại lễ kỷ niệm, các họa sĩ, nhà phê bình mỹ thuật đã đánh giá cao những tác phẩm hội họa và phương pháp giảng dạy của họa sĩ Tô Ngọc Vân. Nhà phê bình mỹ thuật Lê Quốc Bảo cho rằng, các tác phẩm sơn dầu đầu tiên của họa sĩ Tô Ngọc Vân như: “Thiếu nữ bên hoa huệ”, “Hai thiếu nữ và em bé”, “Buổi trưa”, “Thiếu nữ và hoa sen”… của Tô Ngọc Vân đã đi vào lịch sử mỹ thuật Việt Nam, được sáng tác theo tuyên ngôn về nghệ thuật của ông. Cũng theo nhà phê bình mỹ thuật Lê Quốc Bảo, tranh sơn dầu của Tô Ngọc Vân và các họa sĩ cùng thế hệ sớm định hình một phong cách sơn dầu đậm bản sắc dân tộc và thời đại; biết tiếp thu tinh hoa khoa học sơn dầu châu Âu, vẽ theo quan niệm tạo hình truyền thống phương Đông Việt Nam; có ảnh hưởng đến phong cách sơn dầu của các thế hệ họa sĩ hậu sinh. Đáng trân trọng hơn, khi đến với cách mạng và khi đi vào kháng chiến, được sống, chiến đấu cùng công – nông – binh, cuộc sống mới, con người mới đã đi vào tranh ông như cuộc đời mình vậy. Các tác phẩm trực họa, ký họa theo bước chân các chiến sĩ đi khắp các nẻo đường chiến dịch như: “Nghỉ chân bên đồi”, “Hai chiến sĩ”, “Lão du kích” hay những ký họa sống động như: “Bà bủ đấu tố địa chủ”, “Con trâu quả thực”, “Tôi có ý kiến”, “Chị cốt cán”... khẳng định một phong cách nghệ thuật hiện thực cách mạng của Tô Ngọc Vân.

Ở góc giảng dạy, nhiều họa sĩ nhận định, Tô Ngọc Vân chủ trương đào tạo gắn liền với thực tế. Sinh viên học cơ bản, áp dụng ngay với vẽ thực tế, nhờ vậy mà sinh viên học được nhiều. Các bài chất lượng của sinh viên được đưa ngay vào phục vụ, biểu dương tinh thần chiến đấu dũng cảm, khích lệ lòng yêu nước của quân dân ta lúc bấy giờ. Bên cạnh đó, thầy Tô Ngọc Vân còn gợi mở với từng học trò để phát huy khả năng, sở trường, thúc đẩy sự phát triển đa dạng. Đại đa số sinh viên được đào tạo trong thời kỳ kháng chiến đã đứng vững trên các thể loại mỹ thuật, đáp ứng nhu cầu phát triển mới của đất nước.

Đánh giá về các tác phẩm của danh họa Tô Ngọc Vân, nhà phê bình mỹ thuật Lê Quốc Bảo cho biết:
“Lịch sử mỹ thuật thế giới và Việt Nam đã khẳng định đề tài phụ nữ, nhất là thiếu nữ, những giai nhân của dân tộc và thời đại đã sớm trở thành một trang sử mỹ thuật đẹp. Trong đó, các tác phẩm sơn dầu đầu tiên của họa sĩ Tô Ngọc Vân như: Thiếu nữ bên hoa huệ, Hai thiếu nữ và em bé, Buổi trưa, Thiếu nữ và hoa sen… của ông đã đi vào lịch sử mỹ thuật Việt Nam, được sáng tác theo tuyên ngôn về nghệ thuật của ông. Đó là, hội họa là gỡ cái đẹp trong cử chỉ đẹp nhất, tươi nhất, có ý nghĩa nhất làm tươi cuộc đời”.
Cũng theo nhà phê bình mỹ thuật Lê Quốc Bảo tranh sơn dầu của Tô Ngọc Vân và các họa sĩ cùng thế hệ sớm định hình một phong cách sơn dầu đậm bản sắc dân tộc và thời đại. Biết tiếp thu tinh hoa khoa học sơn dầu Châu Âu, vẽ theo quan niệm tạo hình truyền thống phương Đông Việt Nam. Có ảnh hưởng đến phong cách sơn dầu của các thế hệ họa sĩ hậu sinh. Đáng trân trọng hơn, khi đến với cách mạng và khi đi vào kháng chiến, được sống, chiến đấu cùng công – nông – binh, cuộc sống mới, con người mới đã đi vào tranh ông như cuộc đời mình vậy.

Các tác phẩm trực họa, ký họa theo bước chân các chiến sĩ đi khắp các nẻo đường chiến dịch như Nghỉ chân bên đổi, Hai chiến sĩ, Lão du kích.
“Các tác phẩm của ông trong giai đoạn này khẳng định một phong cách nghệ thuật hiện thực cách mạng. Khác hẳn với phong cách hiện thực mộng mơ, hiện thực giàu chất thơ trước cách mạng. Tất cả đều xuất phát từ cái gốc tươi cuộc đời” nhà phê bình mỹ thuật Lê Quốc Bảo cho hay.

.
Nhà phê bình mỹ thuật Nguyễn Hải Yến cho biết:
"Những dấu ấn mà họa sỹ Tô Ngọc Vân để lại chính là việc mở đường cho cách nhìn mà không phải nghệ sỹ nào cũng có. Bởi vì cái nhìn đó của Tô Ngọc Vân là không tái hiện một hiện thực sẵn có ngoài đời mà đưa vào trong tác phẩm những khuynh hướng, suy cảm cá nhân.

Tuyên ngôn của ông là: Một bức tranh đẹp không chỉ ở ngoài đời mà chính là nội tâm tác giả thể hiện ra. Chúng ta thấy Tô Ngọc Vân đã bắt đầu đặt vai trò của nghệ sỹ chứ không phải là người biên chép hiện thực như thế nào vào trong tác phẩm".Theo VOV.
Tong hop

Kỷ niệm 110 năm ngày sinh danh họa bậc thầy Tô Ngọc Vân - Dân trí - Dân trí › Văn hóa › Thứ năm, 15/12/2016 - 07:32, Hà Tùng Long.
Kỷ niệm 110 năm ngày sinh danh họa Tô Ngọc Vân | baotintuc.vn - Sự kiện, Thứ Tư, 14/12/2016 19:39, Phương Lan
Hội Mỹ thuật kỷ niệm 110 năm ngày sinh danh họa Tô Ngọc Vân - VietnamPlus, TTXVN - (TTXVN/Vietnam+) 14/12/2016 18:40 GMT+7
Kỷ niệm 110 năm Ngày sinh danh họa Tô Ngọc Vân - Lao Động Thủ đô - Văn hóa Tin tức, 08:17 | 15/12/2016, Lê Quang Vinh
Kỷ niệm 110 năm Ngày sinh danh họa Tô Ngọc Vân - Báo An Ninh ... - ANTĐ 14/12/16 19:06
Kỷ niệm 110 năm ngày sinh họa sỹ Tô Ngọc Vân | Xã hội | Báo Nghệ An - Xã hội, 14/12/2016 17:11, Theo VOV.
Kỷ niệm 110 năm ngày sinh họa sĩ Tô Ngọc Vân - Công Luận - Văn hóa, 15/12/2016 10:38, Bích Việt.
Hội Mỹ thuật kỷ niệm 110 năm ngày sinh danh họa Tô Ngọc Vân | Tạp chí Quê Hương trên Internet - 15/12/2016 10:00:00 AM, (TTXVN).
Kỷ niệm 110 năm ngày sinh họa sĩ Tô Ngọc Vân - Trang chủ - Làng Việt - Văn hóa - Nghệ thuật, 20:27 | 14/12/2016, Hà Trung.
Kỉ niệm 110 năm ngày sinh họa sĩ Tô Ngọc Vân - Vietbao - Thế Giới Giải Trí > Giải Trí Tổng Hợp, Thứ tư, 14 Tháng mười hai 2016, 16:56, Phương Thúy/VOV-Trung tâm Tin VietBao.vn (Theo_VOV >>>)
Kỷ niệm 110 năm ngày sinh danh họa Tô Ngọc Vân - (ĐCSVN) - Văn học nghệ thuật, 15:31 14/12/2016, VH.
-
-
-
-
-

Nguồn: -

0 comments:

Hội họa Tô Ngọc Vân: Nửa thế kỉ vẫn tươi mới - Diễm Huyền

Kỷ niệm 100 năm ngày sinh danh họa Tô Ngọc Vân (1906-2006)

Hội họa Tô Ngọc Vân:
Nửa thế kỉ vẫn tươi mới

Diễm Huyền

Sáng 13/12, Hội Mỹ thuật VN phối hợp với Liên hiệp các hội Văn học nghệ thuật VN và Trường Đại học Mỹ thuật tổ chức buổi lễ ấm cúng kỉ niệm 100 năm ngày sinh của danh họa Tô Ngọc Vân (1906-2006).


Ông hy sinh đã 52 năm, song các tác phẩm của ông qua nửa thế kỷ, vẫn còn nguyên giá trị. Ông còn là người thầy của nhiều thế hệ họa sỹ thành danh.
Chân dung Tô Ngọc Vân (qua nét vẽ của họa sỹ Lê Lam) và chữ ký của các học trò.


Họa sỹ tài hoa Tô Ngọc Vân thuộc thế hệ đầu tiên của nền hội họa Việt Nam. Nhắc đến tên ông, hiếm có người Việt nào không thấy hiện lên trong đầu hình ảnh bức vẽ Thiếu nữ bên hoa huệ, đã gần như trở thành một biểu tượng của mỹ thuật trong nước. Và còn những tác phẩm nổi tiếng khác đã khiến ông được trao giải thưởng Hồ Chí Minh đợt đầu tiên (1995): Hồ Chủ tịch ở Bắc bộ phủ (sơn dầu), Hồ Chủ tịch làm việc (khắc gỗ), Bộ đội nghỉ chân bên đồi (sơn mài), Xưởng quân giới (sơn dầu),... Thuở bé, đang học năm thứ 3 trường trung học Bưởi, Tô Ngọc Vân bỏ ngang để đi học vẽ rồi thi đỗ khóa II khoa sơn dầu trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (1926-1931). Tài năng sớm bộc lộ, hồi ấy trong giới truyền nhau câu suy phong: "Nhất Trí, nhì Vân, tam Lân, tứ Cẩn" (Nguyễn Gia Trí, Tô Ngọc Vân, Nguyễn Tường Lân, Trần Văn Cẩn). Thời kỳ những năm 1930, ông vẽ các bức: Thuyền sông Hương, Bên bờ ao, Lăng Tự Đức, Mặt ao dưới ánh sáng. .. Tô Ngọc Vân có thể sử dụng điệu nghệ nhiều chất liệu: sơn dầu, sơn mài, lụa, thuốc nước, bột màu và cả chì than, bút sắt. Những tác phẩm được công chúng biết đến nhiều nhất của ông là các bức vẽ thiếu nữ thị thành. Ở ta có nhiều họa sỹ coi tranh thiếu nữ là một mảng quan trọng trong sáng tác của mình, như Trần Văn Cẩn, Lương Xuân Nhị, Nguyễn Văn Tỵ. Nhưng với các bức như Thiếu nữ bên hoa huệ, Thiếu nữ bên hoa sen, Thiếu nữ bên thềm, Thiếu nữ bên tranh Tố Nữ, hay Hai thiếu nữ và em bé..., Tô Ngọc Vân vẫn được xem là có điểm đặc sắc riêng. Thời chống Pháp, họa sỹ Tô Ngọc Vân đã cùng nhiều văn nghệ sỹ lên chiến khu Việt Bắc. Ông vẽ nhiều bức tranh về đề tài cách mạng, về bộ đội, dân công, nông dân: Hồ Chủ tịch làm việc tại Bắc Bộ Phủ, Hà Nội vùng đứng lên, Khi giặc đi qua, Nữ cứu thương, Hai chiến sỹ, Ruộng bậc thang, Chân dung bà lão nông dân... Ngày 17/6/1954, ông đã hy sinh tại Ba Khe, khi vượt qua đèo Lũng Lô, bên mình vẫn đeo chiếc cặp vẽ đã theo ông đi chiến dịch, bên trong lưu nhiều bức ký họa dọc đường. Ký họa chì Đèo Lũng Lô chính là bức vẽ cuối cùng trong cuộc đời sáng tác của ông. Tô Ngọc Vân đồng thời là hiệu trưởng người Việt đầu tiên của trường Mỹ thuật Việt Nam, là người thầy của nhiều thế hệ họa sỹ. Nhớ lại người thầy - nghệ sỹ lớn - mà mình may mắn được học, họa sỹ Phan Kế An cảm động kể: "Tôi hạnh phúc vì từ lúc nhỏ đã được tiếp xúc với một họa sỹ tài năng. Đến khi tôi thi vào trường Mỹ thuật, lại được học thầy Vân. Không người thầy nào lại dạy cặn kẽ như thầy Tô Ngọc Vân, và đặc biệt, ông biết dựa vào khả năng riêng của từng học sinh để hướng dẫn và khuyến khích. Về sau, qua ông, tôi mới học cách để có thể nhìn thấy, cảm thấy màu sắc. Màu trong hội họa là một vấn đề rất lớn và rất khó, mà ở khía cạnh ấy, không ai điêu luyện hơn ông". Khóa học đầu tiên của trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội sau ngày hòa bình lập lại đã lấy tên ông để đặt: khóa học Tô Ngọc Vân! Tưởng niệm danh họa tài hoa này, chúng ta cùng xem lại một số tranh của ông:
Thiếu nữ bên hoa huệ (Sơn dầu, 1943).


Thiếu nữ bên tranh Tố Nữ (Lụa).


Hai chiến sỹ (Bột màu, 1954).


Hà Nội vùng đứng lên (Khắc gỗ, 1946).



Nguồn: Việt Báo (Theo_VTC News) - Thứ tư, 13 Tháng mười hai 2006,

0 comments:

Danh họa Tô Ngọc Vân: Một chút thân tình với hội họa - Minh Huyền

Kỷ niệm 100 năm ngày sinh danh họa Tô Ngọc Vân

Danh họa Tô Ngọc Vân: Một chút thân tình với hội họa

Minh Huyền

Danh họa Tô Ngọc Vân được đánh giá là một tài năng xuất sắc, một tâm hồn nhạy cảm, một trái tim nóng bỏng nhiệt huyết và tình yêu quê hương, đất nước. Lễ kỷ niệm 100 năm ngày sinh của ông vừa được Ủy ban Toàn quốc Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam tổ chức trọng thể ngày 13/12.


Thiếu nữ bên hoa huệ (Tranh Tô Ngọc Vân).
Danh họa Tô Ngọc Vân sinh ra ở Hà Nội (ngày 15/12/1906) nhưng quê gốc xứ Đông, xã Xuân Cầu, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên. Vừa là một trong những người có công đặt nền móng cho hội họa hiện đại nước nhà, vừa là một nhà lý luận nghệ thuật bậc thầy, Tô Ngọc Vân đã trải qua những tháng ngày sống và sáng tạo rất không dễ dàng, trong những năm tháng dân tộc và đất nước vượt lên những thử thách khắc nghiệt của thời kháng chiến.

Không phải mọi điều ông làm và nói đều được những người đồng thời hiểu đúng, nhưng Tổ quốc cuối cùng vẫn đánh giá đúng cống hiến to lớn của Tô Ngọc Vân. Ông là họa sĩ được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt đầu tiên năm 1996.

Năm 20 tuổi, Tô Ngọc Vân thi đỗ vào học khóa II Khoa Sơn dầu Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương và tới năm 1931, sau khi tốt nghiệp, đã được bổ nhiệm là giáo viên dạy vẽ ở Phnom Penh rồi năm 1935 chuyển về trường cũ.

Những tác phẩm đầu tiên của ông thiên về phong cảnh, tuy cũng thu hút được sự chú ý của xã hội nhưng phải tới đầu những năm 40 của thế kỷ trước, Tô Ngọc Vân mới thực sự được đánh giá cao với những bức tranh vẽ các thiếu nữ như "Buổi trưa" và "Thiếu nữ bên hoa huệ" (cả hai đều được vẽ năm 1943), "Thiếu nữ bên hoa" (1944). Ở Tô Ngọc Vân, những tri thức hội họa phương Tây đã kết hợp thực sự nhuần nhuyễn với cốt cách Á Đông và Việt Nam.

Tô Ngọc Vân được đánh giá là một tài năng xuất sắc, một tâm hồn nhạy cảm, một trái tim nóng bỏng nhiệt huyết và tình yêu quê hương, đất nước. Đi theo cách mạng, Tô Ngọc Vân cũng đã có những đóng góp nổi bật cho nền nghệ thuật nước nhà. Trong Phòng triển lãm hội họa kháng chiến 1947-1948, khai mạc ngày 18/7/1948 (ngày Văn nghệ trong Hội nghị Văn hóa toàn quốc) có trưng bày tác phẩm của họa sĩ Tô Ngọc Vân.

Theo lời tường thuật trên Tạp chí Văn nghệ,
"Tô Ngọc Vân cũng vận dụng cái đẹp của người con gái để diễn tả cảm xúc của mình. Trong bức tranh Thủ đô kháng chiến, họa sĩ dùng hình cô thiếu nữ để tượng trưng cho cái đẹp của Thủ đô...".
Những ký họa kháng chiến của ông đã mang đậm hơi thở nóng bỏng của thời cuộc nhưng vẫn toát lên những cảm xúc nhân văn sâu sắc.

Danh họa Tô Ngọc Vân từng được xếp ở vị trí thứ ba trong câu truyền tụng về "tứ bất tử" của nền hội họa Việt Nam thế kỷ XX: "Nhất Trí" (Nguyễn Gia Trí), "Nhì Lân" (Nguyễn Tường Lân), "Tam Vân" (Tô Ngọc Vân), "Tứ Cẩn" (Trần Văn Cẩn)...

Danh họa Tô Ngọc Vân còn là nhà lý luận lớn, đầy tự trọng về mỹ thuật. Ông quan niệm rất tỉnh táo và đúng mực về vai trò của hội họa:
"Người ngoài nghề hội họa thường không rõ hội họa với văn chương tuy có nhiều đồng tính trên đất nghệ thuật, nhưng khả năng khác nhau và không thể thay thế lẫn nhau một cách thỏa mãn. Văn chương diễn đạt tư tưởng đến một chỗ tế nhị. Hội họa chỉ có thể khơi gợi tư tưởng mà không diễn đạt nổi. Thay tập Pensées của Pascal bằng tập tranh để người xem tranh thấu hiểu tư tưởng ông mà không đọc đến tập Pensées là việc cả thế giới hội họa đều chịu.

Khi nhà họa sĩ xã hội đặt ở cùng bức họa người đói rách cạnh kẻ phú hào, ý thức về sự bất công trong xã hội có thể gợi lên được. Còn truy tầm đến căn nguyên của vấn đề, thâm diễn mọi khía cạnh của nó, hội họa chịu. Kể lại một gương chiến đấu của ta trong cuộc vật lộn với kẻ thù ngày nay, văn chương có khả năng để làm. Hội họa chỉ có thể trình ra một cách chiến đấu để gợi ý người xem. Hội họa so với văn chương bất lực để diễn ý, nhưng sở năng diễn tình...".

Hiểu biết sâu sắc về mỹ thuật thế giới nhưng Tô Ngọc Vân luôn lấy hồn vía dân tộc làm căn bản. Trong buổi thuyết trình trước Hội nghị Văn hóa toàn quốc ngày Văn nghệ 19/7/1948, Tô Ngọc Vân đã nói về sơn mài. Ông khẳng định:
"Dư luận Âu châu thắc mắc hỏi: Hội họa nên hướng về đâu?

Chúng tôi đáp: Hướng về Việt Nam!

Hội họa thế giới, theo ý chúng tôi, sẽ thấy lối cải sinh cho mình trong sơn mài... Sơn mài được điêu luyện trong tay người Việt Nam, sẽ trao như kỷ niệm của những người đã chiến đấu cho tự do, hòa bình, trao sang tay các nghệ sĩ trên thế giới, góp một phần vào sự xây dựng một nền nghệ thuật nhân loại".

"Tranh đấu bằng quân sự, chính trị để chứng tỏ chúng ta có khả năng sánh vai với các nước độc lập trên thế giới chưa đủ. Còn cần đoạt được tinh thần độc lập trong văn nghệ.

Công chúng mới của chúng ta không chỉ Việt Nam. Thành quách đô hộ bịt quanh tô giới nước Việt Nam đã sụp. Người thế giới đã nhìn thấy Việt Nam rồi. Giá trị địa phương không còn đủ là một giá trị hoàn toàn.

Muốn nói thứ tiếng văn nghệ quốc tế nhất là hội họa với một giọng độc lập, giới họa sĩ Việt Nam thấy cần phải hướng về tính dân tộc...

Chớ ai lấy nê sự giao thông ngày nay đã nối giòng liền những dân tộc khác tính và xa nhau, mà quan niệm một kiểu nghệ thuật thế giới xóa nhòa bản chất dân tộc..."
(Bài báo "Bao giờ mới có hội họa Việt Nam", in trên Tạp chí Văn nghệ số mùa xuân năm 1949).

Đối với Tô Ngọc Vân, sáng tạo là quá trình phấn đấu, tu luyện không ngừng nghỉ. Ông tâm sự trên số tháng Tư năm 1948 Tạp chí Văn nghệ (Hội Văn nghệ Việt Nam) mà nhà thơ Tố Hữu làm Thư ký Tòa soạn:
"Riêng phần tôi, mỗi bức xong là kèm theo bất mãn và có khi thất vọng. Tác phẩm lúc còn ở trong óc mình, sao nó đẹp và to thế! Mỗi bức tranh sinh sau là một sự cố gắng ước mong hơn để cố nhích một chút trên đường nghệ thuật. Bọn nghệ sĩ chúng tôi cứ thế mà đi, chưa hề tưởng mình đã "đến", quan niệm sáng tác là lẽ sống của mình, là sự cần sống của mình. Còn câu chuyện "huy chương", phỏng có trọng lượng gì?".

Tô Ngọc Vân cũng sớm bộc lộ quan điểm của mình về tính quần chúng trong hội họa nói riêng và văn học nghệ thuật nói chung. Tháng 2/1949, ông đã viết:
"Khi quần chúng đã gây dựng được vốn tri thức về hội họa rồi, quần chúng đủ lẽ để có quyền hưởng thụ, mạt sát hay ca tụng. Khi ấy, người họa sĩ sẽ tin cậy ở quần chúng, sẽ do nơi quần chúng mà kiểm tra sản phẩm của mình. Lúc đó thì, còn đâu là thắc mắc của người sáng tác đứng giữa hai cái mình phụng sự dân tộc đại chúng và phụng sự nghệ thuật, khi đó đã kết tinh thành một!

Lúc ấy, họa sĩ sẽ tin tưởng: "Quần chúng là quan giám khảo... sáng suốt nhất"...
Sau khi đề cập tới lời khuyên của đồng chí Trường Chinh đối với các nhà văn nghệ rằng, đừng "quên dùng tác phẩm của mình đưa trình độ nhân dân lên một mực cao hơn", Tô Ngọc Vân đã ý vị nhấn mạnh:
"Tôi chỉ muốn thêm vào lối này một phần học hỏi dày hơn, nhiều sự chú ý về hội họa nữa, và cái chất này cần lắm: một chút thân tình với hội họa".

Bây giờ đọc lại nhiều bài viết của Tô Ngọc Vân, càng thấm thía sự đúng đắn và đúng mực của ông trong tư duy về nghệ thuật.

Minh Huyền


Nguồn: Báo Công an nhân dân điện tử - Văn hóa - Giải trí, 14:16 14/12/2006

0 comments:

MỘT HỌA SĨ MỸ THUẬT LỚN CỦA ĐẤT NƯỚC - tailieu

Kỷ niệm 100 năm ngày sinh danh họa Tô Ngọc Vân

MỘT HỌA SĨ MỸ THUẬT LỚN CỦA ĐẤT NƯỚC

tailieu


Chân dung họa sỹ Tô Ngọc Vân, chì màu của Lê Lam. Trên tranh có chữ ký của các sinh viên khóa Kháng chiến.


"Sống! Sống thêm! Sống thêm nữa! Với đau khổ, hứng cảm của mọi người. Rồi sáng tác và sáng tác! Với tất cả tấm lòng thiết tha yêu mến! - Thế còn "thiên tài". -A thiên tài! Thế anh sáng tác để cho anh hay để làm thiên tài?"
Đó là tư duy sáng tác vô cùng cao cả của danh họa Tô Ngọc Vân - một nghệ sĩ lớn của đất nước.

Kỷ niệm 100 năm ngày sinh của danh họa Tô Ngọc Vân, mọi người không chỉ nhớ đến ông là một họa sĩ tài hoa đặc sắc, từng có công lớn trong sự nghiệp dựng xây nền Mỹ thuật Việt Nam hiện đại, và ông đã hy sinh trên đường ra mặt trận Điện Biên!, mà còn tưởng nhớ ông là một họa sĩ mang tâm hồn dân tộc sâu nặng, là một bản lĩnh cách mạng nghệ thuật, là một cây bút lý luận phê bình sắc sảo, và là một người thầy cao quý.

1. Tô Ngọc Vân - Một tài hoa đặc sắc



Cuộc đời của danh họa Tô Ngọc Vân, tuy thật ngắn ngủi, chỉ với 48 mùa xuân! Vậy mà tài hoa và cống hiến củaông đã đủ tạo nên một tấm gương cao đẹp mãi tỏa sáng trong nền văn hóa nghệ thuật nước nhà.

Từ bé ông đã mê hội họa, nên đang học năm thứ 3 trường trung học Bưởi, ông bỏ dở để luyện vẽ và thi đỗ vào khóa 1926 -1931 trường Mỹ thuật Đông Dương. Tài hoa củaông sớm bộc lộ nổi trội, nên được đồng nghiệp suy phong: "Nhất Trí, nhì Vân, tam Lân, tứ Cẩn". Ông liên tục nhận những phần thưởng quý giá: Chứng chỉ vẻ vang ở triển lãm thuộc địa tại Paris 1931, Khen thưởng Danh dự ở triển lãm họa sĩ Pháp 1932, Khen thưởng ngoại hạng ở triển lãm mỹ thuật, Mỹ nghệ Việt Nam 1933... Và ông còn được bầu là hội viên Hội họa sĩ Pháp 1933. Sau khi Cách mạng tháng Tám thành công, ông được Bác Hồ gửi thư khen 1952, Toàn bộ tác phẩm trong kháng chiến của ông đoạt giải đặc biệt ở triển lãm Mỹ thuật toàn quốc 1954, ông được nhà nước truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh 1997. Những phần thưởng ấy nói lên tài hoa và cống hiến của ông với sáng tạo đặc sắc thể hiện ở nghệ thuật.

Tô Ngọc Vân sử dụng rất điệu nghệ với nhiều chất liệu: sơn dầu, sơn mài, lụa, thuốc nước, bột màu và cả chì than, bút sắt nữa. ở chất liệu nào, đường bút của ông cũng đều vững chãi mà uyển chuyển, có sức thu hút người xem.

Đặc biệt, nhiều tác phẩm nghệ thuật sơn dầu thể hiện các thiếu nữ thị thành của ông rất đặc sắc.ở ta, có những họa sĩ vẽ nhiều tranh thiếu nữ, như Trần Văn Cẩn, Lương Xuân Nhị, Nguyễn Văn Tỵ, Nguyễn Sĩ Ngọc, Nguyễn Tiến Chung, Trần Đông Lương hay Năng Hiển v.v... Nhưng tranh nữ của Tô Ngọc Vân vẫn đặc sắc như tranh Thiếu nữ bên hoa huệ, Thiếu nữ bên hoa sen, Thiếu nữ bên thềm, Thiếu nữ trước tranh Tam Đa, hay Hai thiếu nữ và em bé v.v... Trước năm 1945, Nguyễn Văn Tỵ từng nhận xét về tranh sơn dầu của Tô Ngọc Vân: "đi xa hơn cả vẫn là Tô Ngọc Vân. Ông tới trình độ sơn dầu mà ít nghệ sĩ Việt Nam sánh kịp và đã đi trước cái thẩm mỹ quan của công chúng" (Báo Trí Tân ngày 8-4-1943). Ngoài ra còn phải nhắc tới những tác phẩm đặc sắc bằng chất liệu khác, như tranh khắc gỗ Bác Hồ làm việc ở Bắc Bộ Phủ, Bác Hồ với các cháu nhi đồng hay tranh sơn mài Bộ đội dừng chân trên đồi, Xưởng quân giới, cho đến nhiều ký họa về anh bộ đội Cụ Hồ, về du kích, về nông dân, về phụ nữ các dân tộc ít người v.v... đều thật sinh động và có sức sống bền lâu. Toàn bộ tác phẩm của danh họa Tô Ngọc Vân là di sản quý giá của đất nước ta. Giá như ông chưa sớm qua đời, thì nhất định ông còn cống hiến cho dân tộc nhiều tác phẩm Mỹ thuật có giá trị cao đẹp.


2. Tô Ngọc Vân - một tâm hồn dân tộc sâu nặng



Tô Ngọc Vân là một nhà tri thức yêu nước, một họa sĩ tài hoa luôn mang tâm hồn dân tộc. Ông từng tự sự:
"Ngay từ lúc đi học đã mơ xây dựng một nền hội họa Việt Nam có tính chất dân tộc, phản ứng lại sự lan tràn của hội họa Pháp sang ta, và để giành một địa vị mỹ thuật trọng yếu cho dân tộc trên thế giới".
Chỉ cần qua lời tự sự nghệ thuật của ông luôn chứa chan một ý thức tự chủ, tự hào dân tộc. Do vậy, mặc dù ông rất say mê học tập và nghiên cứu kỹ nghệ thuật phương Tây, cũng như nghệ thuật phương Đông. Song ông luôn phản đối lối bắt chước hay lệ thuộc nghệ thuật nước ngoài. Thành công độc đáo ở tranh sơn dầu của ông là yếu tố Việt Nam mà như một số người từng phát hiện. Ngoài ra, ông còn rất tự hào và đề cao tính ưu việt của nghệ thuật sơn mài cổ truyền của dân tộc ta. Ông viết:
"Dư luận châu Âu thắc mắc hỏi: Hội họa nên hướng về đâu? Chúng tôi đáp: Hướng về Việt Nam! Hội họa thế giới, theo chúng tôi, sẽ thấy lối cải sinh cho mình trong sơn mài".
Năm 1951, ông từng gửi thư cho 2 danh họa thiên tài thế giứi là Picasso và Matisse. Ông lên án sự xâm lược dã man của thực dân Pháp ở Việt Nam đã gây trở ngại cho hoạt động nghệ thuật và nói lên sự chịu đựng gian khổ trong kháng chiến chống Pháp, hay tỏ bày những quan niệm nghệ thuật của họa sĩ Việt Nam. Đặc biệt, ông còn giới thiệu sự cải tiến nghệ thuật sơn mài cổ truyền dân tộc v.v... Có đoạn ông viết:
"Chúng tôi sáng tác chưa dồi dào. Chúng tôi theo quân đội ở tiền tuyến, hoặc sống với đồng bào ở hậu phương, chung nỗi sướng khổ với nhau, tin tưởng, đón chờ ngày toàn thắng..." "Chúng tôi đang cùng nhau cải tiếng kỹ thuật sơn mài, nhưng chúng tôi lại hướng nó vào phía khác, phía hội họa..."
Mặt khác, còn thấy trước năm 1945, tuy Tô Ngọc Vân theo đuổi vẻ đẹp của nghệ thuật thuần túy theo cảm quan duy mỹ. Song, con người và cảnh vật trong tranh của ông từ các bức Gia đình Việt Nam, Ông già đan lưới, Chợ hoa ngày Tết, Thuyền sông Hương, cho đến tranh các Cô gái thị thành... đều mang đậm sắc thái Việt Nam.

Sau khi Cách mạng tháng Tám thành công, Tô Ngọc Vân đứng vào hàng ngũ nghệ sĩ đấu tranh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc. Ông lăn mình vào cuộc sống gian khổ kháng chiến của dân tộc, hăng hái công tác và sáng tác không biết mệt mỏi. Nhân vật trong tranh của ông giờ đây không còn những con người thảnh thơi, xa rời thời cuộc, mà là lãnh tụ, bộ đội, du kích, nông dân hay nữ cán bộ v.v... Đó là những con người làm nên lịch sử hào hùng của dân tộc.

Chính Tô Ngọc Vân đích thực là người nghệ sĩ - chiến sĩ hết mình vì sự nghiệp của dân tộc mà đã nêu một tấm gương hy sinh sáng chói trên đường ra mặt trận Điện Biên.


3. Tô Ngọc Vân - Một bản lĩnh cách mạng nghệ thuật



Trước năm 1945, Tô Ngọc Vân từng dùng bút danh "Ái Mỹ" (yêu cái đẹp) đã đủ cho thấy tâm lý nghệ thuật duy mỹ của ông. Ông phát biểu :
"Chúng tôi vào Trường Mỹ thuật để tới thâm cung cái Đẹp', "Có trai gái nào say đắm sắc đẹp người bằng chúng tôi mê cái Đẹp" , "Cái thế giới Đẹp của mỹ thuật là hình và sắc".
Ngoài ra ông còn thổ lộ rõ quan niệm nghệ thuật thuần túy của ông:
"Suốt thời đi học và làm nghề họa, chỉ quan niệm vẽ là để kể diễn tình cảm riêng của mình, vẽ để giải thoát cái nội giới của mình, đồng thời hưởng thụ ngoại giới hữu hình" v.v...
Từ tư duy nghệ thuật duy mỹ thuần túy ấy (trước khi theo cách mạng) khi ông đi theo cách mạng sống trong thực tiễn kháng chiến, nhất là ông được học tập, thảo luận, tranh cãi, có lúc khá gay gắt về những mối quan hệ giữa "tuyên truyền và nghệ thuật, giữa sáng tác lâu dài và nhất thời", ông trút bỏ những vướng mắc không phù hợp với thời cuộc và thời đại, để tiến hành cách mạng và đổi mới nghệ thuật. Ông từng kể lại:
"Chúng tôi muốn đoạn tuyệt với cái dĩ vãng nghệ thuật mà giờ nghĩ tới còn thấy thẹn. Sự chuyển hướng nghệ thuật chúng tôi thấy còn khó khăn, nặng nề như một quả núi. Việc không dễ dàng như người ta tưởng..."
Thật vậy, nếu những ai thiếu bản lĩnh vững vàng thì không thể cách mạng hay đổi mới nghệ thuật như Tô Ngọc Vân? Ông kể tiếp:
"Phải nhận là mình sống ít quá, hoặc chỉ sống hời hợt. Cuộc sống bây giờ Đẹp quá! Vĩ đại quá!".
Từ đó, ông càng lăn mình vào cuộc sống kháng chiến gian khổ mà vô cùng hào hùng của quân và dân ta, toàn tâm toàn ý công tác và sáng tác. Giờ đây chiếm lĩnh trong tâm hồn ông không còn là vẻ đẹp của những cô gái thị thành yểu điệu, mỹ miều, nhởn nhơ... mà là những con người làm chủ vận mệnh đất nước, đang ngoan cường đấu tranh vì độc lập tự do. Đó là những đoàn quân đang ra trận, những công dân đang thao tác nơi binh xưởng, những du kích đang tập tành hay những nông dân cày cấy góp thóc nuôi quân v.v... qua những nét bút tinh nhanh, khỏe mạnh, những mảng màu sáng sủa, trong lành... không còn lả lướt, vuốt ve, mơn trớn... như ở những "hình và sắc" thuần túy như ngày nào...?

Từ bản lĩnh cách mạng và đổi mới nghệ thuật của danh họa Tô Ngọc Vân, thiết tưởng: Đây là bài học quý giá cho thế hệ trẻ mỹ thuật nước ta trong nghệ thuật. Nhất là những gì mà ông từ bỏ sẽ không còn lặp lại.


4. Tô Ngọc Vân - Một cây bút lý luận phê bình sắc sảo



Trong lớp họa sĩ đàn anh chúng ta, có những họa sĩ vừa sáng tác rất giỏi lại vừa viết lý luận phê bình rất hay, mà có lẽ một số nhà lý luận phê bình chuyên nghiệp cũng khó vượt qua? Như các danh họa Nguyễn Đỗ Cung, Nguyễn Văn Tỵ, Nguyễn Sĩ Ngọc hay Tô Ngọc Vân v.v... trước và sau năm 1945. Tô Ngọc Vân đều có những bài lý luận phê bình khá sắc sảo, trên các báo Nhân loại, Ngày nay, Phong Hóa, Thanh Nghị, Trung Bắc, Tạp chí Tự do, Tạp chí Văn nghệ, hay Văn nghệ mùa xuân v.v... với những bài đến nay vẫn còn giá trị học thuật, như Cái Đẹp trong tranh, tranh Tàu dưới con mắt Tô Tử (tức Tô Ngọc Vân. TH.), phê bình nghệ thuật sẽ sơn của họa sĩ Nhật Bản, Nguyễn Gia Trí vẽ sơn ta, phòng triển lãm 1940, tranh tuyên truyền và hội họa, thuyết trình về sơn mài, Bây giờ mới có hội họa Việt Nam, Bước đầu của hội họa Việt Nam hiện đại, Nhân nói về các họa sĩ tự học, hay Hai bức thư gửi Picasso và Matisse, v.v...

Những bài viết sắc sảo của Tô Ngọc Vân chính là sản phẩm của một vốn tri thức mỹ thuật dồi dào sâu rộng của ông. Từ khi còn đang học ở trường, Tô Ngọc Vân đã hết sức coi trọng việc tìm tòi, nghiên cứu, học tập tỷ mỷ, sâu rộng; chẳng những nắm vững nghệ thuật phương Tây, mà còn am hiểu nghệ thuật phương Đông như Trung Quốc, ấn Độ, Nhật Bản v.v... Đặc biệt, ông còn rất thông thạo về vốn mỹ thuật cổ truyền của dân tộc.

Tấm gương vừa sáng tác tài hoa, vừa rất lý luận phê bình sắc sảo đáng để cho chúng ta soi rọi. Nhất là giới nghiên cứu, lý luận, phê bình mỹ thuật.


5. Tô Ngọc Vân - Một người thầy cao quý



Nếu không có những người ra sức mở đường xây đắp và không có những người tận tâm đào tạo thì không thể hình thành và phát triển nhanh chóng nền mỹ thuật hiện đại của chúng ta.

Hành trình nghệ thuật của danh họa Tô Ngọc Vân luôn gắn bó với sứ mệnh cao cả của người Thầy. Ra trường (1931) ông dạy vẽ ở trường trung học rồi dạy vẽ ở Campuchia (1935). Năm 1939, ông được bổ nhiệm giáo sư Trường Mỹ thuật Đông Dương. Sau khi nước ta giành độc lập ông được giao trọng trách Hiệu trưởng trường Mỹ thuật Việt Nam. Toàn quốc kháng chiến, trường phải chuyển lên chiến khu. Đến năm 1949-1951 mới mở khóa Mỹ thuật kháng chiến vẫn do Tô Ngọc Vân làm giám đốc. Với cương vị người Thầy, Tô Ngọc Vân luôn giữ mẫu mực trong công tác cũng như trong sáng tác và tận tình truyền thụ tri thức và kinh nghiệm của ông cho học trò. Và ông luôn đề cao "học với hành", lấy hiện thực kháng chiến hào hùng của quân và dân làm cảm hứng sáng tạo nghệ thuật. Nên ông được lớp lớp học trò mãi kính trọng, quý mến và noi gương mẫu mực của ông. Hầu hết học trò của ông trước và sau năm 1945 đều thành đạt, không ít người nổi tiếng, trở thành những hạt nhân phát triển nền Mỹ thuật Việt Nam hiện đại, như Nguyễn Tư Nghiêm, Bùi Xuân Phái, Dương Bích Liên, Diệp Minh Châu, Huỳnh Văn Gấm, PhanKế An, Mai Văn Hiến, Kim Đồng, Phan Thông, Quang Phòng, Lê Thanh Đức, Trọng Kiệm, Trần Lưu Hậu, Lưu Công Nhân, Mai Long, Lê Lam, Ngọc Linh, Lê Huy Hòa, Ngô Mạnh Lân, Thanh Ngọc, Giáng Hương v.v...
Hòa bình lập lại ở miền Bắc, khóa học đầu tiên của Trường Mỹ thuật Việt Nam (1955-1957) lấy tên là "khóa Tô Ngọc Vân" để tưởng niệm người Thầy mẫu mực, cao quý, và là người họa sĩ đàn anh, có công lớn trong công cuộc dựng xây nền Mỹ thuật non trẻ của nước nhà.

Kỷ niệm 100 năm ngày sinh danh họa Tô Ngọc Vân, giới Mỹ thuật Việt Nam và những người yêu nghệ thuật mãi nhớ đến ông, một nghệ sĩ lớn của đất nước, một họa sĩ -liệt sĩ đầu tiên, tên ông được đặt cho đường phố ở Thủ đô Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, và còn mãi nhớ tiếc ông đã sớm ra đi... khi tài năng và cống hiến đang thăng hoa!


----------
Chú thích: Những lời trích trong bài, theo sách Tô Ngọc Vân - Nhà xuất bản Văn hóa - 1983
và sách Nghệ sĩ với cái Đẹp - Nhà xuất bản Văn hóa Thông tin - 1996.

Nguồn: tailieu -

0 comments:

Thứ Năm, 15 tháng 12, 2016

Trí, Vân, Lân, Cẩn - Bốn đại thụ của nền mỹ thuật hiện đại của Việt Nam

Trí, Vân, Lân, Cẩn - Bốn đại thụ của nền mỹ thuật hiện đại của Việt Nam

Gửi đến từ LDCT Nhãn Sưu Tầm

Bài nầy chỉ là một góp nhặt và tổng hợp những tài liệu và tranh ảnh trên mạng để người đọc và cả người viết có một ý niệm đại cương về bốn danh họa bậc thầy của Việt Nam.



[...]

Tô Ngọc Vân

• Cái đẹp trong tranh không phải là cái đẹp ngoài đời
• Tôi nghĩ rằng một bức tranh đẹp là đã tả được những điều cảm thấy nên tôi tin rằng chỉ những người giàu tình cảm mới có thể trở thành họa sĩ tài hoa. TNV
Tô Ngoc Vân (1906 – 1954) là một họa sĩ Việt Nam nổi tiếng, tác giả của một số bức tranh sơn dâu tiêu biểu cho nền mỹ thuật Việt Nam hiện đại. Ông còn có một số bút danh như Tô Tử, Ái Mỹ, TNV. Ông la một trong bốn cây đại thụ của nền mỹ thuật hiện đại của Việt Nam (nhất Trí, nhì Vân, tam Lân, tứ Cẩn). Các danh họa, mỗi người một số phận, một tâm thế và cách thế dấn thân riêng, nhưng tựu trung lại, họ đều là những con người xuất chúng về tài năng và nhân cách nghệ sĩ của mình.

Tiểu Sử
Tô Ngọc Vân sinh cuối năm 1906 tại Hưng Yên, nhưng lớn lên tại Hà Nội.[1]
Họa sĩ Tô Ngọc Vân mất năm 1954 tại Ba Khe, bên kia Đèo Lũng Lô, do bom của máy bay Pháp, gần sát chiến trường Điện Biên Phủ.

Sự nghiệp
Tô Ngọc Vân sinh ngày 15 tháng 12 năm 1906 (một vài tài liệu ghi là 1908) tại làng Xuân Cầu, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên.
Tô Ngọc Vân là một cậu bé con nhà nghèo, quá tuổi mới được đến trường học chữ. Đang học trung học năm thứ 3, Tô Ngọc Vân bỏ học để đi theo con đường nghệ thuật. Năm 1926, ông thi đỗ vào trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, thuộc thế hệ đầu tiên của trường, tốt nghiệp khóa 2 năm 1931. Những năm học ở đây, Tô Ngọc Vân hăng say tiếp nhận những kiến thức về nghệ thuật tạo hình mới của châu Âu, đặc biệt là lối sử dụng chất liệu sơn dầu. Năm 1932, tác phẩm “Bức thư” (tranh lụa) của ông được tặng bằng danh dự của Hội các họa sĩ Pháp và được thưởng Huy chương vàng ở Triển lãm thuộc địa tại Paris. Ông đi vẽ nhiều nơi ở Phnôm Pênh, Băng Cốc, Huế... Ông cũng là một người viết về mỹ thuật, phê bình nghệ thuật trên báo chí. Ông hợp tác với các báo Phong Hóa và Ngày Nay của Nhất Linh, báo Thanh Nghị.[2]
Từ 1935 đến 1939 ông dạy học ở trường trung học Phnom Penh, sau đó ông về dạy ở Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương tới 1945. Thời gian đó ông vừa giảng dạy vừa sáng tác. Sau cách mạng Tháng Tám, Tô Ngọc Vân tham gia kháng chiến chống Pháp. Năm 1950 ông phụ trách Trường Mỹ thuật Việt Bắc. Thời gian này ông đã vẽ rất nhiều ký họa.[3]
Tô Ngọc Vân được đánh giá là người có công đầu tiên trong việc sử dụng chất liệu sơn dầu ở Việt Nam. Ông còn được xem là một trong những họa sĩ lớn của hội họa Việt Nam, nằm trong "bộ tứ": nhất Trí, nhì Vân, tam Lân, tứ Cẩn (Nguyễn Gia Trí, Tô Ngọc Vân, Nguyễn Tường Lân, Trần Văn Cẩn). Ngay từ những năm học trong trường Mỹ thuật, ông đã sớm nghiên cứu kỹ lưỡng kỹ thuật sử dụng chất liệu sơn dầu. Ông đã viết những dòng tự sự ...ngay từ lúc đi học đã mơ xây dựng một nền hội họa Việt Nam có tính chất dân tộc, phản ứng lại sự lan tràn của hội họa Pháp sang ta và để giành một địa vị mỹ thuật trọng yếu cho dân tộc trên thế giới.... Thông qua kỹ thuật, ông đã cố gắng diễn tả được vẻ đẹp duyên dáng của người Việt Nam đương thời mà tiêu biểu là chân dung thiếu nữ. Hai tác phâm Thiếu nữ bên hoa huệ (1943) và Hai thiếu nữ và em bé (1944) sau đây có thể xem là tiêu biểu của những dòng tự sự đó.
Thiếu nữ bên hoa huệ Hai thiếu nữ và em bé, 1944.
Nhưng không chỉ có vậy ở những bức ký họa của ông lại tái hiện cả một giai đoạn lịch sử với hiện thực cuộc sống con người. Cuộc sống ở vùng nông thôn với những con người hiền hòa chân chất, những lão nông điền, những người phụ nữ lam lũ hiện ra qua những bức phác thảo của ông. Một bà cụ bán hàng nước, những ngôi làng bình dị và cuộc sống thường nhật của người nông dân được tái hiện đơn giản trên giấy trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp thiếu thốn của dân tộc. Có khi là hình ảnh cả dãy phố hoang tàn của thị xã Phú Thọ hay những ngôi làng vắng vẻ mà người dân đã tiêu thổ để kháng chiến. Chợ Tết cũng được Tô Ngọc Vân thu vào nét vẽ của mình với hình ảnh nét mặt buồn bã của một cái Tết đi chạy tản cư.
Ở góc độ này chúng ta nhìn rõ hơn những người nông dân đi bán cành đào trong đó có cả những người dân tộc Mường. Điều giống nhau trong bức vẽ đó là hiện diện một cái tết đói kém buồn bã... Tất cả cho thấy mỗi bức họa thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến số phận của nhân vật. Và về điều này gia tài của ông chính là bức tranh phản ánh hiện thực xã hội của đất nước trong một giai đoạn mà ông được vinh dự chứng kiến.
Tô Ngọc Vân cũng có một tuyên ngôn “Cái đẹp trong tranh không phải là cái đẹp ngoài đời” cho quan niệm sáng tác của mình. Tuyên ngôn trên của Tô Ngọc Vân chấp nhận nghệ thuật là một phương tiện diễn đạt cảm giác mạnh mẽ chứ không phải là một sự nghiên cứu để hoàn mỹ những hình thức lý tưởng của cái đẹp. Theo ông hội họa phải tìm thấy tầm thước con người trong thiên nhiên, con người có cảm xúc. Ông viết “Tôi nghĩ rằng một bức tranh đẹp là đã tả được những điều cảm thấy nên tôi tin rằng chỉ những người giàu tình cảm mới có thể trở thành họa sĩ tài hoa”.
Tô Ngọc Vân cũng là một trong số rất ít hoạ sĩ Việt Nam đã sớm vẽ tem ngay từ thời Pháp thuộc (Postes Indochine). Mẫu tem tiên nữ Apsara được ông thiết kế từ nguồn tư liệu của những chuyến đi vẽ, sáng tác ở khu đền Angkor Wat, Campuchia, một vũ nữ điêu khắc nổi trên những vách đền đài của nền văn hoá cổ Khmer. Tem Apsara của hoạ sĩ Tô Ngọc Vân là mẫu tem thứ 23 của Bưu điện Đông Dương kể từ khi Pháp phát hành tem thư ở Việt Nam.
Họa sĩ đã được nhiều giải thưởng về Nghệ thuật và Mỹ thuật như Giải nhất Triển lãm Mỹ thuật Toàn quốc 11/1954 tại Hà Nội, Huy chương Vì sự nghiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam, Huy chương vì sự nghiệp Mỹ thuật Việt Nam. Ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I về văn học nghệ thuật (1996). Tên ông được đặt cho nhiều con đường tại Việt Nam và cũng được đặt cho một miệng núi lửa trên Thủy Tinh (Mercury) hay Sao Thủy.[4]
Tại Hà Nội, tên ông được đặt cho con phố nhỏ phía Đông Bắc Hồ Tây, đường Xuân Diệu vào làng Quảng Bá, tới ngã ba hồ bơi Quảng Bá, ngoặt bên trái đi tới cổng nhà nghỉ Công ty Khách sạn và Du lịch công đoàn Hà Nội. Dài 530m.

Tài liệu
1. Tô Ngọc Vân: Tấm gương phản chiếu xã hội Việt Nam 1906 - 1954, Phan Cẩm Thượng, Nhà xuất bản Tri Thức, 2013.
2. Loạt bài của Tô Ngọc Vân trên tạp chí Thanh Nghị (1), Soi
3. 6. 12: Nghe Phan Cẩm Thượng nói về ký họa Tô Ngọc Vân, Soi
4. “Mercury: To_Ngoc_Van”. USGS. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2009.
5. Tô ngoc Vân – Wikipedia tiếng Việt
6. www.invaluable.com › Artists › Tô Ngoc Vân

Vài tác phẩm của Tô ngọc Vân
Vì tài liệu khó tìm về tên tác phẩm nguyên thủy, người sưu tầm bài viết nầy xin cáo lỗi cùng bạn đọc với những tên bằng ngoại ngữ trong vài tác phẩm của Họa sĩ.
Thiếu nữ bên hoa huệ - 1943 Tô Ngoc Vân
Đây cũng là tác phẩm tiêu biểu của mỹ thuật Việt Nam. Tranh thể hiện chân dung thiếu nữ mặc áo dài trắng nghiêng mình về phía bình huệ tây trắng (hoa loa kèn). Hình dáng cô gái cùng không gian toát lên nét dung dị, buồn vương nhẹ nhàng.
Hai thiếu nữ và em bé, sơn dầu, 101 x 78,4 cm, 1944 Tô Ngoc Vân Tác phẩm được xếp hạng bảo vật quốc gia số 65 Tác phẩm vẽ một không gian thanh bình, hai phụ nữ mặc áo dài hàn huyên bên hiên nhà. Bên cạnh họ là bé trai ngồi chơi. Tranh có bố cục của hội họa phương Tây nhưng không gian và trang phục nhân vật nữ gợi không khí Việt Nam đầu thế kỷ 20.
Thiếu nữ bên hoa sen – 1944 Tô Ngoc Vân Người mẫu cho bức tranh là cô Sáu - một người làm mẫu tranh nổi tiếng tại Hà Nội những năm 1940 - Cô từng xuất hiện trong tranh nhiều họa sĩ nổi tiếng như: Trần Văn Cẩn, Nguyễn Gia Trí, Lương Xuân Nhị.

Buổi trưa – Tô Ngọcvân - 1936, Sơn dầu
Thiếu nữ ngắm tranh – Tô Ngọc Vân - 1938, sơn dầu
Học thêu Tô Ngọc Vân (1932) – màu nước trên lụa, 68 x 68 cm. (26.8 x 26.8 in.)
Chị em - Tô Ngọc Vân 1932, lụa, 93 x 57 cm. (36.6 x 22.4 in.)
Thuyền trên sông Hương – Tô Ngọc Vân - 1935 50 x 65 cm. (19.7 x 25.6 in.)
Làng quê –Tô Ngọc Vân – 1929 90 x 60 cm. (35.4 x 23.6 in.)
Đền Angkor, Tô Ngọc Vân 1936, 37 x 46.5 cm. (14.6 x 18.3 in.)
Angkor, Tô Ngọc Vân 1935 - 53 x 62.5 cm. (20.9 x 24.6 in.)
Nghỉ chân bên đồi - Tô Ngọc Vân 1953, Sơn mài
La Rencontre Tô Ngọc Vân - 89 x 150 cm. (35 x 59.1 in.)
Ba cô gái Thái - Tô Ngọc Vân
Đốt đuốc đi học - Tô Ngọc Vân – 1954, màu nước. Bảo tàng My thuật Việt Nam
Hai vệ quốc quân– Tô Ngọc Vân
Trong bệnh viện – Tô Ngọc Vân 1951
1946, màu nước
Hà Thành - Tô Ngọc Vân
Bừa trên đồi - Tô Ngọc Vân 1953, Tranh bột màu
Tem Apsara - Bộ tem bưu chính Đông Dương - Tô Ngọc Vân
Đèo Lũng Lô – Tô Ngọc Vân Bức họa sau cùng?
Trí, Vân, Lân, Cẩn
Thiếu nữ tự kỷ - Tô Ngọc Vân


Gửi đến từ LDCT Nhãn Sưu Tầm
Nguồn: Blog Nhóm sinh viên Plan Colombo 1964 - Friday, December 30, 2016

0 comments:

NHỮNG NÉT CHÍNH TRONG CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP CỦA HỌA SĨ TÔ NGỌC VÂN

NHỮNG NÉT CHÍNH TRONG CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP CỦA HỌA SĨ TÔ NGỌC VÂN


Nguyễn Tấn Đạt

Tô Ngọc Vân sinh ngày 15-12 năm 1906 tại Hà Nội (có tài liệu ghi là năm 1908)(phố Hàng Quạt). Quê ông ở làng Xuân Cầu huyện Văn Giang, Hưng Yên. Bố là Tô Văn Phú (mất năm 1949) - mẹ là Nguyễn Thị Nhớn (mất năm 1965), gia đình bố thuộc giai cấp tiểu tư sản thành thị, gia đình mẹ thuộc dòng dõi nhà nho nghèo ở nông thôn. Nghèo không có điền thổ sống bằng tiểu thương. Từ năm lên 6 tuổi vì cha mẹ nghèo phải nhờ bà nội và một người cô nuôi hộ. Thời kỳ này vừa đi học vừa phải giúp việc lao động cho gia đình nuôi mình. Ở đây khó nhọc bị hắt hủi, hành hạ, lớn lên cũng ở đấy (phố hàng Bông Lờ Hà). Mỗi năm gặp bố mẹ vài lần, sống một mình trong ý nghĩ và tình cảm. Học hết năm thứ ba trường Buởi (trung học). Vốn thích vẽ từ thuở bé nên quyết tâm bỏ trường Bưởi để ra ngoài tập vẽ thêm rồi khoá sau thi vào trường mỹ thuật. Tập ở lớp dự bị được vài tháng rồi thi đỗ chính thức: Khoá 2 trường cao đẳng mỹ thuật Đông Dương (khoa sơn dầu) 1926-1931. Thi ra ông đỗ nhất khoá. Đoạn đời này đẹp nhất từ bé đến đây. Vừa được học theo sở hướng vừa thoát khỏi gia đình nuôi mình mà mình có ác cảm. Mặc khác đời sống không khó nhọc thiếu thốn như trước.


Thiếu nữ bên hoa Huệ và những tác phẩm nổi tiếng của danh họa Tô Ngọc Vân

0 comments:

Video "Hà Nội của chúng ta | Phố Tô Ngọc Vân - Lịch sử đình làng Quảng Bá"

Hà Nội của chúng ta | Phố Tô Ngọc Vân - Lịch sử đình làng Quảng Bá

Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội * HANOITV



Nguồn: Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội * HANOITV - 27/05/2018

0 comments:

Video "Nhìn lại xã hội Việt Nam qua các bức ký họa của Tô Ngọc Vân" - ĐÀI RFI/Lê Hải

Video về Tô Ngọc Vân

Nhìn lại xã hội Việt Nam qua các bức ký họa của Tô Ngọc Vân

ĐÀI RFI/Lê Hải



Xem: Bài viết



Nguồn: Youtube, ĐÀI RFI/Lê Hải - TAP CHI VAN HOA Phát Thứ Sáu, ngày 15 tháng 1 năm 2016

Youtube - cuong nguyen - Xuất bản 7 thg 6, 2018

0 comments:

Video "Danh họa Tô Ngọc Vân"

Video về Tô Ngọc Vân

Danh họa Tô Ngọc Vân

OurVietnamChannel





Nguồn: OurVietnamChannel - Thăng Long Nhân Kiệt - tap 94-TO NGOC VAN

0 comments:

Video "Họa sĩ Tô Ngọc Vân và tinh thần dân tộc trong nghệ thuật"

Họa sĩ Tô Ngọc Vân và tinh thần dân tộc trong nghệ thuật

Video của Trang thông tin điện tử Đài Phát thanh & Truyền hình Hưng Yên.


"Họa sĩ Tô Ngọc Vân và tinh thần dân tộc trong nghệ thuật" - Video của Trang thông tin điện tử Đài Phát thanh & Truyền hình Hưng Yên.


Nguồn: Trang thông tin điện tử Đài Phát thanh & Truyền hình Hưng Yên. - Phóng sự và Phim tài liệu, 14/12/2011.


0 comments:

Danh họa Tô Ngọc Vân (1906-1954) - Tác phẩm

Tác phẩm (sưu tầm trên mạng)


Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương ra đời năm 1925, Tô Ngọc Vân là sinh viên khóa 2 (1926 - 1931). Ngay từ thời còn là sinh viên, Tô Ngọc Vân đã có tranh trưng bày triển lãm bên cạnh những tác phẩm của Lê Phổ, Mai Trung Thứ, Vũ Cao Đàm – những tên tuổi lớn mà về sau đã làm rạng danh nền mỹ thuật Việt Nam trên đất Pháp. Đó là vào tháng 8 năm 1930 tại Sài Gòn, với các tác phẩm về phong cảnh khá ấn tượng. Báo Phụ nữ tân văn - số 71, ra ngày 25 tháng 9 năm 1930, có những lời đánh giá xác đáng:
“Bức Ánh mặt trời của ông Vân có thể gọi là một bài ca tụng cái tài biến hoá của ánh mặt trời. Ta xem lại tranh Bụi chuối ngoài nắng cũng của ông Vân, lá chuối xanh, ánh nắng phản chiếu vào nhuộm thành màu vàng ối, mặt người rám nắng, mặt trời chiếu vào đã hoá ra hồng hồng pha trộn với sắc lửa. Một cảnh chói lọi mà vẫn dịu dàng, nhìn không chán mắt. Bức Trời dịu, được vẽ với bút pháp táo bạo, tự nhiên mà trên cả bức tranh hình như ta thấy có luồng không khí trong sạch, mát mẻ bao bọc cả xung quanh”.
Ông hiệu trưởng người Pháp Victor Tardieu (1867 - 1937, vốn rất tiết kiệm lời khen, cũng đã từng khen ngợi Tô Ngọc Vân.
Những năm trên ghế nhà trường, ông tiếp nhận những kiến thức tạo hình mới với sự hăng say không biết mệt mỏi.
LES JONQUES VIETNAMIENNES



Phương pháp tạo hình mới, đặc biệt là chất liệu sơn dầu, có sức cuốn hút mạnh mẽ, bởi ông nhận thức nghệ thuật của môn này đã giúp diễn đạt được những tình cảm rạo rực, xao xuyến trong tâm hồn của nghệ sĩ đứng trước cảnh vật. Với Bức thư (1931), Tô Ngọc Vân đã tỏ thiện cảm với những cô gái lao động nền nã bên khung cửi qua những tình cảm kín đáo, đoan trang.
Đó là sự dè dặt của một khuynh hướng. Sau này Tô Ngọc Vân thể hiện sâu đậm hơn người phụ nữ với sự đồng cảm trân trọng. Đây là lúc họa sĩ vẽ nhiều về phong cảnh đẹp bằng sơn dầu như ánh Mặt trời, Bụi chuối ngoài nắng, Trời dịu...
Thành công của họa sĩ không chỉ ở trong nước mà còn góp phần mang tiếng nói của nghệ thuật Việt Nam đến với nhiều nước. Năm 1931, tranh sơn dầu Bức thư được tặng bằng danh dự ở Triển lãm hội họa Pháp và được thưởng huy chương vàng ở Triển lãm thuộc địa tại Paris.

Năm 1931, sau khi tốt nghiệp, ông cộng tác với báo Nhân loại, Phong hóa, Ngày nay và cuối cùng là Thanh Nghị với bút danh Tô Tử, Ái Mỹ. Năm 1935, ông được Pháp bổ dụng đi dạy học ở Phnôm Pênh (Campuchia). Ở đây, ngoài giờ giảng dạy, ông đi vẽ phong cảnh và sư sãi.
1 Thuyền sông Hương (1935) CHRISTIE'S
2 Angkor Original (1935).
4 Sans Titre Original

Năm 1938, Tô Ngọc Vân trở về Hà Nội dạy ở Trường trung học Bưởi. Đến năm 1939, ông là giảng viên Trường Cao đẳng mỹ thuật Đông Dương. Đề tài chủ yếu trong những sáng tác trước cách mạng của Tô Ngọc Vân là người đàn bà thành thị.
Từ tác phẩm Dưới bóng nắng vẽ người thiếu nữ mơ màng, với cái nhìn lơ đãng dưới hoa, nắng bên bờ ao, đến người thiếu nữ bâng khuâng - tranh Tô Ngọc Vân không gợi lên một chân dung nhân vật cụ thể, chỉ như biểu tượng về sự trong trắng, cao quý của người phụ nữ.

Kiệt tác "Thiếu nữ bên hoa huệ" được Tô Ngọc Vân sáng tác vào năm 1943, khi ông đang giảng dạy tại Trường cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. "Thiếu nữ bên hoa huệ" mô tả cảnh một thiếu nữ mặc áo dài trắng đang nghiêng đầu một cách đầy duyên dáng, khơi gợi về phía lọ hoa huệ trắng. Hình dáng cô gái kết hợp với những chi tiết và màu sắc xung quanh tạo thành một hình khối giản dị, toát lên một nét buồn dịu nhẹ.

Với bố cục chặt chẽ, hoàn hảo, cách sử dụng màu điêu luyện, "Thiếu nữ bên hoa huệ" đã thể hiện được cái mềm mại gợi cảm ở đường cong trên đùi thiếu nữ và nhất là cách dùng dao gạt bớt lớp sơn phía trên để lộ ra lớp sơn hồng bên dưới tạo nên sắc ửng hồng trên má thiếu nữ… Ngay trong lần triển lãm đầu tiên tại Hà Nội, bức họa đã được nhiều người chú ý. Năm 1945, "Thiếu nữ bên hoa huệ" được trưng bày tại nhà Khai Trí Tiến Đức (Hà Nội) cùng với tranh của Nguyễn Đỗ Cung, Lê Văn Đệ… Bác Hồ đã đến xem triển lãm này.
Ở Tô Ngọc Vân, hội họa Tây Âu tuy đã đi vào lý trí nhưng lại thông qua tâm hồn dân tộc, chính điều này đã làm cho tranh sơn dầu của ông có màu sắc riêng, đạt đến độ ổn định. Ông đã sớm đoạt Huy chương Vàng- triển lãm thuộc địa tại Paris với bức sơn dầu "Bức thư". Tiếp theo đó là một loạt các sáng tác khác, cho đến nay đã thuộc vào kho báu nghệ thuật hội họa Việt Nam hiện đại: Thiếu nữ bên hoa sen, Thiếu nữ bên hoa huệ, Gia đình Việt Nam, Duới bóng nắng, Buổi trưa, Hai thiếu nữ và em bé...

8 Chân dung thiếu nữ.
9 Thiếu nữ ngắm tranh (1938)







10 Buổi trưa (1936).
11 Thiếu nữ bên hoa sen (1944).








15
16 Chị cốt cán.
17
18 Hai chiến sĩ (màu nước - 1949).

19 Đốt đuốc đi học. 1954, thuốc nước. Bảo tàng Mĩ thuật Việt Nam




0 comments: