Bỏ qua thầy Tô Ngọc Vân là thiếu sót và bất công

10:00:00

Trà Xanh – Hà Phương/VOV online

VOV.VN - Đặc cách tôn vinh trường hợp của họa sỹ Tô Ngọc Vân để thấy rằng đất nước luôn đánh giá công bằng và ghi nhận cống hiến của người tài.

Họa sỹ Tô Ngọc Vân được coi là cánh chim đầu đàn của nền mỹ thuật Việt Nam hiện đại, đồng thời cũng là người thầy đào tạo ra những thế hệ học trò xuất sắc. Nhân kỷ niệm 60 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ và cũng là 60 năm ngày mất của họa sỹ Tô Ngọc Vân, các thế hệ học trò của ông cũng như nhiều nghệ sỹ của ngành Mỹ thuật Việt Nam có mong muốn đề nghị Nhà nước truy tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân cho người thầy đáng kính của mình như một sự tri ân cần thiết.

Nếu chỉ vì lý do luật không có quy định truy tặng mà trường hợp họa sỹ Tô Ngọc Vân không được vinh danh là Nhà giáo Nhân dân thì thực sự là điều đáng tiếc, là thiếu sót lớn. Đó là khẳng định của bà Đoàn Thị Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ VHTT&DL), Tổng biên tập Tạp chí Mỹ thuật & Nhiếp ảnh. Bà Đoàn Thị Thu Hương cho rằng, trường hợp của họa sỹ, liệt sỹ, nhà giáo Tô Ngọc Vân cần được đặc cách.

Bà Đoàn Thị Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ VHTT&DL), Tổng biên tập Tạp chí Mỹ thuật & Nhiếp ảnh.

PV: Năm 2012, trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam đã có công văn số đề nghị Nhà nước truy tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân cho họa sỹ Tô Ngọc Vân – Hiệu trưởng đầu tiên của Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam. Hồ sơ không được thông qua vì luật không quy định việc truy tặng. Bà nghĩ sao về điều này?
Bà Đoàn Thị Thu Hương:

Thực ra mà nói, luật do con người đặt ra. Căn cứ vào tình hình, có thể có những luật sẽ phải điều chỉnh sao cho phù hợp. Bởi trên thực tế, có không ít trường hợp cá biệt mà luật không thể đề cập đến hết được, rõ ràng đó là những người rất xứng đáng. Xét về hội họa Việt Nam mà nói thì họa sỹ Tô Ngọc Vân là bậc thầy của bậc thầy.

Họa sỹ Tô Ngọc Vân là người xây dựng nên nền móng hội họa, là người tiên phong cho việc đào tạo các họa sỹ nổi tiếng sau này. Ông không được công nhận Nhà giáo Nhân dân thì đây quả là điều đáng tiếc. Thậm chí có thể nói là thiết sót. Rất có thể những người làm luật chưa quy định những trường hợp cá biệt.

Tôi nghĩ khi sửa luật cũng nên chú trọng việc này, để làm sao mà những người thầy của bậc thầy như vậy phải được ghi nhận. Họa sỹ Tô Ngọc Vân xứng đáng được công nhận, bởi ông không chỉ làm rạng danh đất nước bằng những tác phẩm, tài năng của mình mà còn truyền dạy cho những thế hệ học trò để giờ đây cả thế giới biết đến hội họa Việt Nam.

PV: Không chỉ là danh họa nổi tiếng, họa sỹ Tô Ngọc Vân được biết đến như một người thầy có công đào tạo nhiều thế hệ họa sỹ tài năng, là nhà giáo mẫu mực được học trò và nhân dân kính trọng. Vậy việc xét tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân cho họa sỹ Tô Ngọc Vân theo bà có nên đặc cách?

Bà Đoàn Thị Thu Hương:

Trước hết phải khẳng định, họa sỹ Tô Ngọc Vân là người thầy rất đáng kính. Trong tất cả thế hệ họa sỹ, họa sỹ Tô Ngọc Vân đào tạo ra khóa kháng chiến đầu tiên và trong đó có rất nhiều người sau này trở thành những họa sỹ tài năng và nổi danh như Lưu Công Nhân, Trần Lưu Hậu, Trọng Kiệm, Trần Thị Thục Phi, Ngô Mạnh Lân, Ngọc Linh…

Phải nói rằng đó là những họa sỹ may mắn vì được học thầy Vân. Những người này cũng trở thành thầy giáo của các thế hệ họa sỹ sau này. Thành công của học trò, học trò của học trò thầy được công nhận, nhiều người trong đó cũng trở thành Nhà giáo Nhân dân, trong khi thầy chưa có được danh hiệu đó. Điều này quả thật đáng tiếc.

Tác phẩm "Thiếu nữ bên hoa huệ" của hoạ sỹ Tô Ngọc Vân

Dù thời gian đào tạo không dài, nhưng không thể phủ nhận dấu ấn, công lao của thầy đối với các thế hệ họa sỹ. Tục ngữ có câu “Nhất tự vi sư, bán tự vi sư”. Thầy đào tạo nhiều thế hệ họa sỹ như vậy thì phải được công nhận. Tôi nghĩ việc này nếu luật chưa có thì mình phải có những trường hợp đặc biệt, cá biệt. Bởi tất cả luật lệ đều do con người đặt ra, không có gì con người không quy định được. Đã được công nhận trong thực tế cuộc sống thì có nghĩa cũng nên được ghi nhận trong sổ sách.
Họa sỹ Tô Ngọc Vân được giới hội họa và nhân dân công nhận. Người thầy đã đóng góp hết sức mình trong cả thời kỳ kháng chiến. Theo tôi nên đặc cách tôn vinh trường hợp của họa sỹ Tô Ngọc Vân là Nhà giáo Nhân dân. Ông được đặc cách công nhận để thấy rằng đất nước mình trọng dụng người tài, không bao giờ chối bỏ những tài năng và ghi nhận tất cả những cống hiến của họa sỹ.

PV: Việc đề nghị truy tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân không xuất phát từ phía gia đình họa sỹ Tô Ngọc Vân mà từ các thế hệ họa sỹ. Có những người trực tiếp học thầy, có người không, nhưng họ vẫn ngưỡng mộ và thừa nhận công lao của thầy đối với nền giáo dục mỹ thuật. Bà nghĩ sao về điều này?

Bà Đoàn Thị Thu Hương:

Đó là mong muốn hoàn toàn chính đáng của các thế hệ học trò được thầy đào tạo. Người Á Đông có truyền thống không bao giờ khoe mình. Gia đình của thầy không ngoại lệ. Việc đề nghị truy tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân cho họa sỹ Tô Ngọc Vân của các thế hệ họa sỹ xuất phát từ đạo lý uống nước nhớ nguồn, thể hiện tấm lòng tôn sư trọng đạo. Họ cho rằng đây là việc chính đáng và nên làm. Theo tôi, thầy Tô Ngọc Vân không được công nhận danh hiệu này quả thật là điều bất công.

PV: Xin cảm ơn bà./.

Bà Đoàn Thị Thu Hương:

Cho đến tận bây giờ, có những tác phẩm trở thành đỉnh cao thật sự và cũng chưa có tác phẩm nào tương tự ở đề tài đấy bước qua được tác phẩm của hoạ sỹ Tô Ngọc Vân. Đấy là một kho báu của Việt Nam mà thế giới công nhận.

Nếu như nước Nga có kiệt tác “Người đàn bà xa lạ” của họa sỹ Ivan Nikolaevich Kramskoi, Italia có “Mona Lisa” của danh họa Leonardo da Vinci… thì Việt Nam có “Thiếu nữ bên hoa huệ” của họa sỹ Tô Ngọc Vân.

Ngoài ra, một kiệt tác nữa của họa sỹ Tô Ngọc Vân có thể kể đến bức tranh khắc gỗ “Hà Nội vùng đứng lên” đã cổ động tinh thần, kêu gọi toàn quốc kháng chiến vào năm 1946. Bức tranh thực sự có một sức mạnh rất lớn. Phải nói là một người rất tài năng mới có thể có được những bút pháp tài tình như vậy.

Trà Xanh – Hà Phương/VOV online

Nguồn: BÁO ĐIỆN TỬ VOV - ĐÀI TIẾNG NÓI VIỆT NAM - Thứ 6, 08:12, 11/04/2014.

Mời xem Bài liên quan